St. Louis Ahıska Türkleri Camii (St. Louis/Missouri)






Ahiska Turkish Islamic Center’ın Hikayesi Amerika Birleşik Devletlerinde Missouri Eyaletinin St Louis şehrinde, 2016 yılında başlamıştır. 2005 yılından itibaren çoğunluğu Rusya’dan göç eden Ahıska Türkleri, 2016 yılına kadar olan dönemde; St. Louis şehrinde bulunan farklı Müslüman milletlere ait Camilerde ibadetlerini ve dini geleneklerini sürdürmekteydiler. Ancak kendilerine ait bir Cami ve kültür merkezinin olmasını çok istiyorlardı. St. Louis şehrinde yaşayan Ahıska Türkleri 2016 yılında biraraya gelip bir dernek kurmaya karar verdiler. Hikayenin bundan sonrasını derneğin ilk başkanı olan Ömer Mamakhov’dan dinliyoruz.
“Hocam işte 2016 ‘da çalışmalara başladık. Troy restoranda (Dernek üyelerinden Ruslan Ghuneshev’in) Ekim ayıydı, bir toplanP yapPk. Ben hiçbir zaman toplanPya gitmiyordum. İlk defa toplanPya gittim. Yani dediler ki işte herkes gelsin, arPk bir şey yapalım oraya gittik, ondan sonra orada oy birliğiyle beni başkan olarak seçtiler. İlk başkan beni seçtiler. Ondan sonra yardımcılarım bizim amcaoğlu Mustafa Mamakhov ve Bayram abi (Bekirov) oldu. Üçümüz göreve başladık. Ondan sonra avukata vermek için bir para toplandı ve dediler ki arPk git derneği aç. Ne yapılacaksa bu parayla yap’ dediler.”
“Biz derneği açPk. Kasımın 11’ inde açıldı. Doğum günümde açPm.”
“Ben 2016 Kasım’ın 11 inde bütün belgeleri verdim. 2016 Kasım’ın 11’inde resmi Ahıska Turkish İslamic Center ismiyle derneğimiz açıldı. South Broadway’de aylık 2000 dolara depo gibi bir yer kiraladık. Ondan sonra dedik ki Ramazan ayına ilk hocayı getirelim. İlk hocamız Ahmet Sezikli hoca oldu. O hocayla Ramazan ayını geçirdik. Yani bir aylık geldi.”
“Ondan sonraki yıl İsmail Başaran hoca geldi. İsmail Başaran daha önce Norveç’te müşavirlik yapmış. Şikago Universitesi’nde okumuş. Önceden Oregon’ da hocalık yapmış bir isim. O geldikten sonra dedi ki ‘başkan arFk durmamak lazım’. Yani bir şey yapmamız lazım ki insanları toplayıp işte yer alalım. Çünkü çok güzel gidiyoruz.”
“2 sene Ramazan aylarında İsmail hoca geldi. Sonra insanlarla konuşup ne yapacağız, ne yapacağız kiraladığımız yeri alalım dedik. O yeri alamadık çünkü.450.000 $ istiyordu. O zamanlar o depo gibi bir yer ama güzel bir yerdi ama alamadık.”
“Sonra İbrahim Çoraklı hoca geldi. İbrahim hocayı getirdik. Hoca burada 3 buçuk ay falan kaldı. Daha sonra Koronavirüs pandemisi başladı. Pandemi süresince kimse dışarıya çıkamadığı için derneğe kiraladığımız depo gibi yere kimse gelemedi. O yüzden sahibi de bizden kira almadı. Ancak bir gün beni yanına çağırdı ve şöyle dedi.
-‘Seninle çok güzel bir arkadaşız ama ben de arPk işi bırakıyorum. ArPk çalışmayacağım ve her şeyi oğluma bırakıyorum.’
“Oğlunu da tanıyordum ‘Jaush’. Ona gittim dedi ki, ‘bana para vermene gerek yok. Çünkü ben başka bir işe giriyorum. O yüzden bu yer bana lazım depo lazım. Sana 3 ay versem çıkabilir misin? Para da vermene gerek yok’ dedi. “Tamam 3 ay olsun dedim. 3 ay sonra biz orayı boşalttık.”
“1 sene gibi falan yerimiz olmadı. Nerede yapacağız, ne olacak diye böyle kara kara düşünürken, arkadaşlardan Kamil İbragimov geldi. Bu günkü camimizin kilise haldeyken saPlık olduğunu görmüş. Hemen gruba yazdık. Dedik ki gidip görelim, bir bakalım. Kendimiz gittik, gördük. Bundan sonra Jefferson Parkta 2022 ya Haziran ya Temmuz ayında arkadaşlarla beraber bir toplanP yapPk. Alacağımız yer 3400 Lemay Road ‘da 1958’ de yapılmış bir kilise idi. 900.000 dolarlık bir yer. Biz de burada 130 aileyiz, 40 aileyi maddi imkansızlıklardan dolayı saymazsak 90 aile. Her aile 10.000 $ verirse bu yeri alırız dedim. Hiçbir problemimiz de olmaz. Yani kendimiz alırız dedim. Daha sonra kimlerin ne kadar para verebileceğini sormaya başladım. O sırada elimdeki listeden soy isimleri harf sıralamasına bakarak okumaya başladım. ToplanPya geç gelen Zakir Ahmedov dan başalayarak sormaya başladım.
“-10.000 $ veriyor musun? O, konuşmaları dinlememişti. Sağa sola bakındı. Ne olduğunu anlamadı.
–“Peki veriyorum.” Dedi.
Hesapladık, 500.000 dolarımız var. Ondan sonra dedim ki tamam öyleyse önümüzdeki hafta cemaati toplayalım, topluca gidelim, o yeri görelim. Emlakçıyı aradık randevu aldık. Biz gidip göreceğiz. Tamam dediler. Cemaati topladım, kiliseyi gezdirdim, her şeyi gösterdim arka tarafa ön taraf ‘her şey çok güzeldi’ dediler. Süper bir yer bundan iyisini de bulamayız.”
“Ben toplamaya başladım parayı. Biz o fiyaPn 5.000 $ falan fazladan verdik. Çünkü duyduk ki başka birileri de almak istiyormuş. Bundan sonra ben bölgemizdeki başka camilere, başkan ve hocalarıyla görüşmeye gittim. Çünkü herkes tanıyor bizi. Böylece para toplamaya başladık. ToplanPda cematten üyelerin söz verdiği 500.000 dolardan 300.000 $ falan topladık. Sağı solu arıyorum kimseden Pk yok. Bu arada dedikodu çıkmış ‘Ömer başkan paraları topluyor Türkiyeye kaçacak’ diye. Böyle dedikodularla da uğraşPk yani. Bazıları da camiyi alamayalım diye elinden geleni yapPlar.”
“Sonra başka platformlarda bağış kampanyaları açıldı. Ondan sonra St. Louıs deki diğer Mislimanların camilerine gittim. Dediler ki Cuma günleri gelin ne toplanırsa sizin olsun. Bir cuma günü gittik. Pakistanlıların Islamıc Center da bir konuşma yapPm.
“Cuma bittikten sonra masalar kurmuştuk. Orada içeriden post makinesini bile verdiler.
Dediler ki insanlar gelir şimdiki zamanlarda nakit getirmiyor. Kartlar getirirse bunu okutun.
“Bir kadın geldi dedi ki bende bir şey vermem lazım ama üzerimde para yok dedi. Ne yapmam lazım ? dedi.
“Ben de dedim ki:
-Ablacım senin duan yeter. İnşallah sen bize dua et. Bu parayı toplayalım.
Ben başkalarıyla ilgilenirken kadın küçük bir poşetin içerisinde bi peçeteye sarılmış bir şey getirdi benim önüme bırakP. Bu da benden olsun dedi.
“30.000 $ falan toplandı. Ondan sonra kutuyu açPk, poşet duruyor. AçPm kolye var. Boynundan kolyesini çıkarıp vermiş. Orada ağlayacak kadar olduk. Yani orada hepimiz tek ben değilim. Orada 15 kişi falan vardı. Herkes çok duygulandı.”
“Dedim ki arkadaşlar Allah’ın izniyle bu yeri alacağız. Bu fedakarlıklar boşuna yapılmıyor dedim. Ondan sonra son bir hafta kaldı. 300.000 $ yetmiyor, eksiğimiz var. Emlakçıyı aradım. Dedim ki bize bir 10 gün mühlet versinler 10 gün içerisinde inşallah tamamlarız dedim. Bir hafta kala dernek üyeleri insanları hepsini tekrar oraya çağırdım. Dedim ki bakın 600.000 dolarımız var.
300.000 $ eksiğimiz var. Kim ne kadar verebilirse versin dedim. Allah rızası için başladık tekrar.
Amcam (Muhammed Mamakhov daha sonra Türk vatandaşlığı alınca saoyadını Alimsoy olarak değiştirdi) ben 40.000 $ veririm. Böylelikle 230.000 $ daha topladık. Ama yine de 70.000 $ eksik var.”
“Hindistanlı bir arkadaşım vardı. Doktor kendisi, hani sizinle beraber geldik ya, onu aradım. Dedim ki ‘Afitap, böyle böyle dedim. 70.000 $ eksiğimiz var. Bana yardımcı olabilir misin?
“-Paran hazır, gel götür” dedi.
“Hayırlı haberi gençlerle paylaşPm. Dedimki bi var arkadaşım 70.000 doları veriyor.
Herkes bağırmaya başladı, Allahu Ekber diye. Bazıları ağladı. Sonunda işte yerimiz olacak
diye.”
“Ondan sonra imzayı attım, bizim grup var zaten. O gruba fotoğraflar attım. ArPk bu yer bizim diye tebrik ediyorum. Herkese Allah sizden hepinizden razı olsun diye. öyle bir şey yapPm. Sonra gittik arkadaşlarla anahtarları aldık. Bir hafta sonra da Türkiye’ye gittim.
“ilk ezanı ben okudum.Sonra Manchester’daki Müftü Asif Ömer’i getirdik. Ondan sonra bir hafta sonra bir mevlit programı olmuştu.”
“Ben kalıcı olarak Türkiye’ye gideceğim için başkanlıktan ayrıldım. Benimle birlikte başkan yardımcıları da değişti. Yeni başkan Rüstem Bekirov oldu. Yardımcıları da Kamil İbragimov ve Mahmut Bekirov oldular. O yılın sonuna doğru ilk uzun süreli hocamız Fatih Özden 27 Aralık 2022 de camimizde göreve başladı. Camimizde Sabah ve yatsı namazı dersleri, hafta içi ve hafta sonları dersleri yapılmaktadır. Konferanslar düzenlenmektedir. Camimizin alt kaPında sınıflar, derslikler ve yan tarafinda programlar düzenlediğimiz merkez binamız bulunmaktadır.”
Adresi: yanlış girilmis- Dogrusu: 3400, Lemay Ferry Rd. St. Louis, MO. 63125
Dernek Başkanı: Rüstem Bekirov 314 448 0158